ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ӨЛШЕУ ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ IT СЕКТОРЫНЫҢ ДАМУ ТРЕНДЕНЦИЯЛАРЫ: ЦИФРЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ САЛАЛАРҒА ӘСЕРІ

Бүгінде жасампаз экономиканы жаңа мұнай деп атайды. Біріккен Ұлттар Ұйымының бағалауы бойынша, креативті салалар жыл сайын шамамен 30 миллион жұмыс орнын құрып, жаһандық ЖІӨ-ге 2,25 триллион доллар қосады. Болжамдар 2030 жылға қарай жаһандық креативті индустрияның айналымы тағы 40%-ға өсетінін көрсетіп отыр. Бұл секторда, әсіресе, талантты жастар үшін жоғары жалақысы бар жұмыс орындары ашылады.

Қазақстанда шығармашылық индустрияға салынған инвестиция соңғы онжылдықта төрт еседен астам өсті. Қазіргі уақытта елдегі жалпы жұмыспен қамтылған халықтың 3,5 пайызы немесе 310 мың адам экономиканың 2,7 пайызын құрайтын осы салада жұмыс істейді. Осы сектордың әлеуетін ашу үшін үкімет бірыңғай өсу стратегиясын белгілей отырып, 2021-2025 жылдарға арналған Шығармашылық индустрияны дамытудың негізін әзірлеуде.

Шығармашылық индустрия түсінігі әр елде әртүрлі және жаһандық деңгейде қабылданған анықтамасы жоқ. Австралияның Шығармашылық ұлты (1994) және Ұлыбританияның Шығармашылық индустрияларды картаға түсіру құжаты (1998) сияқты есептер жаһандық перспективаларға айтарлықтай әсер етті. БҰҰ төрт жиынтыққа жіктеуді ұсынады, бірақ терминология ұйымдар арасында ерекшеленеді, ЮНЕСКО «шығармашылық индустрияларды» пайдаланады, ал ЕО «мәдени және шығармашылық салаларға» сілтеме жасайды.

Шығармашылық салалар шығармашылыққа, зияткерлік меншікке және технологияға негізделген секторларды қамтиды. Анықтамалар әртүрлі, бірақ жалпы секторларға дизайн, өнер, сән және т.б. кіреді. Шығармашылық экономиканы өлшеу саланы бағалау, жұмыспен қамтуды талдау және шығармашылық тауарлар мен қызметтердің саудасы сияқты әртүрлі тәсілдерді қамтиды. Creative Trident тұжырымдамасы мамандардың жұмысқа орналасуын, көмекші рөлдерді және біріктірілген позицияларды бағалайды.