Меню
№ 2 (23) - 2024 / 2024-06-30 / Көрілім саны: 115
Авторлар
Кілтті сөздер
DOI сілтемесі:
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Көмірсутек энергиясы ресурстар Қазақстан экономикасының негізі болып табылады, олардың ішінде мұнай, көмір, газ ерекше ерекшеленеді. Қазақстан 29,4 млрд тонна мөлшеріндегі көмірдің дәлелденген қорлары бойынша (әлемдік қорлардың 2,4%-ға жуығы) 10 елдің қатарына кіреді, онда 2/3 - қоңыр көмірге, 1/3 - тас көмірге тиесілі [1]. Қазақстанның көмiр саласы үшiн төменгi сортты көмiрсутегi шикiзатын (көмiр ұсақ, жоғары күлдi көмiр), сондай-ақ «дәстүрлi емес көмiрсутегi шикiзатын» (өте тұтқыр мұнай, табиғи битумдар, шайырлар және т.б.) терең өңдеу мәселесi әсiресе өзектi болып қалуда. Бұл мақалада Фишер реторында «Борлы» кен орнының жоғары күлді көмірінің табиғи битуммен (көмір мен көмір шайырының битуммен әртүрлі арақатынасы кезінде) бірлескен төмен температуралы пиролизіне зерттеу жүргізілді. Пиролиздің негізгі өнімі жартылай кокс болып табылады, сондай-ақ шайыр мен жанғыш газ аз концентрацияларда бар. Бастапқы шикізат пен олардың пиролиз өнімдерінің үлгілерінің элементтік талдау және жылу шығару қабілетінің нәтижелері, сондай-ақ зерттелетін үлгілерден алынған шайырдың физикалық-химиялық көрсеткіштерін талдау нәтижелері келтірілген.