МОДИФИКАЦИЯЛАНҒАН ТАБИҒИ СОРБЕНТТЕРМЕН АҒЫНДЫ СУЛАРДЫ ТАЗАЛАУ

Бұл мақалада Жетісу (Жоңғар) Алатауының аласа тауларында цеолит, бентонит саздары және диатомит негізіндегі табиғи минералды сорбенттерді ауыз суды тазарту және кондиционерлеу және ағынды суларды сульфаттардан, бикарбонаттардан, нитраттардан, ауыр металл иондарынан және басқа да зиянды қоспалардан тазарту үшін пайдалану тиімділігін зерттеу нәтижелері келтірілген.

Табиғи сорбенттердің физика-химиялық және минералогиялық құрамы және алынған аралас сорбенттердің адсорбциялық тиімділігі зерттеліп, сорбенттің құрамына және сорбенттердің күйдіру температурасына модификациясының әсеріне байланысты сорбциялық белсенділіктің жоғарылауы анықталды. Термиялық өңдеу кезінде сорбенттердің адсорбциялық қабілетін арттыру үшін термиялық белсендіру механизмі қолданылды, ол адсорбцияланған және конституционалды суды жоюға, яғни жалпы кеуектіліктің жоғарылауына байланысты. Термиялық активацияға жақын табиғи сорбенттерді гидротермиялық модификациялау әдісі – жоғары температура мен қысымда су буында өңдеу.

Зерттеу жұмысымыздың ғылыми-практикалық құндылығы судың құрамындағы химиялық және микробиологиялық ластаушы заттарды бір мезгілде сорбциялай отырып, суды зарарсыздандыруға және жұмсартуға, тазартылған судың кальциймен қанығу дәрежесін арттыруға көмектесетін ағынды суларды тазартуға арналған сорбенттің модификациясын алу болып табылады, магний тұздары мен микроэлементтер, күрделі жабдықты пайдалануды қажет етпейтін. Техникалық нәтиже химиялық және микробиологиялық ластаушы заттарды сорбциялау қабілеті бар табиғи адсорбенттердің модификацияланған кешенін жасаудан, суды зарарсыздандырудан және жұмсартудан, оны кальций, магний, натрий, калий иондарымен, сонымен қатар микроэлементтермен байытудан тұрады.

Табиғи минералды сорбенттерді суды ластаушы заттардан тазарту процестерінде қолдану бойынша жүргізілген тәжірибелер минералдық құрамымен, микроқұрылымымен, сорбциялық қабілетімен және каталитикалық активтілігімен анықталатын қарастырылып отырған сорбенттердің тиімділігінде айтарлықтай айырмашылықтарды анықтады.