Ақпараттық-коммуникациялық және химиялық технология

№ 3 (24) - 2024 / 2024-09-30 / Көрілім саны: 73

БЕЛСЕНДІРІЛГЕН КӨМІРМЕН ӨҢДЕУМЕН ИНТЕГРАЦИЯЛАНҒАН ТІКЕЛЕЙ ЖӘНЕ КЕРІ ОСМОС ӘДІСІН ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, АҒЫНДЫ СУЛАРДЫ ТАЗАРТУ ТИІМДІЛІГІН ЗЕРТТЕУ

Авторлар

  • Қ.А. Куртибай
  • Е.Е. Жатканбаев
  • Ә. Қаппасұлы
  • А.Ә. Үсенова
  • Ж.К Жатканбаева
  • Н.Б. Молдагулова
  • Э.Б. Молдагулова

Кілтті сөздер

ағынды суларды тазарту, тікелей осмос, ағынды сулар, ұнтақталған белсендірілген көмір, оттегінің химиялық тұтынылуы (ОХТ), органикалық ластаушы заттар, кері осмос

DOI сілтемесі:

https://doi.org/10.58805/kazutb.v.3.24-450

Қалай дәйексөз келтіруге болады

Куртибай K., Жатканбаев . Y., Қаппасұлы A. ., Үсенова A., Жатканбаева Z. ., Молдагулова N. ., і Молдагулова E. . «БЕЛСЕНДІРІЛГЕН КӨМІРМЕН ӨҢДЕУМЕН ИНТЕГРАЦИЯЛАНҒАН ТІКЕЛЕЙ ЖӘНЕ КЕРІ ОСМОС ӘДІСІН ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, АҒЫНДЫ СУЛАРДЫ ТАЗАРТУ ТИІМДІЛІГІН ЗЕРТТЕУ». ҚазТБУ хабаршысы, вип. 3, вип. 24, Вересень 2024, doi:10.58805/kazutb.v.3.24-450.

Аңдатпа

Қазақстанда халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі өзекті және маңызды мәселелердің бірі болып қала береді. Инфрақұрылым және су дайындау технологиялары саласындағы елеулі күш-жігерге қарамастан, Қазақстанның көптеген өңірлері әлі де судың ластануы мен жеткіліксіздігі проблемаларына тап болып отыр. Осыған байланысты суды тазартудың тиімді әдістерін жасау ерекше маңызға ие. Бұл зерттеу ағынды суларды тікелей және кері осмостың аралас әдісімен тазарту мәселесін қарастырады, бұл қазіргі заманғы суды дайындаудың негізгі бағыты болып табылады. Жұмыстың өзектілігі ағынды суларды тазарту кезінде ұнтақталған белсендірілген көмірмен адсорбциялау процесімен тікелей осмос әдістерін интеграциялау арқылы қолдану болып табылады. Ағынды суларды тазарту процесінде ұнтақталған белсендірілген көмірді пайдалану суды ластайтын органикалық заттардың азаюына әкеледі. Ағынды суларды ұнтақталған белсендірілген көмірмен алдын ала өңдеу экспериментінің нәтижесінде ағынды сулардағы оттегінің химиялық тұтынылу (ОХТ) деңгейінің 538 мгО/дм3-тен 256 мгО/дм3-ке дейін төмендеуі, сондай-ақ басқа көрсеткіштер концентрациясының салыстырмалы төмендеуі байқалады. 1,5 М NaCl түріндегі тартқыш ерітіндісі су молекулаларын алдын ала белсендірілген көмірмен өңделген бастапқы ерітіндіден оныншы күні біртіндеп тартып, 0,425 М концентрациясына ие болып, мембрана арқылы өткен су 2,529 литрді құрады. Бұл эксперименттің бақылау нұсқасына қарағанда 27,6% - ға көп. Интеграцияланған әдістердің тиімділігі суды тазарту процестерін жақсарту және таза судың тек Қазақстанда ғана емес, әлемнің әр түкпірінде де қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында түрлі технологияларды сәтті комбинациялаудан құралады.