БАЯУ КОКСТЕУ ҚОНДЫРҒЫСЫ БЕНЗИННІҢ ОКТАН САНЫН АРТТЫРУҒА АРНАЛҒАН ОКСИГЕНАТТАРДЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Мұнай-газ өнімдеріне сұраныстың артуы және оларды пайдалану әлемдегі әртүрлі экологиялық мәселелерді тудырады. Қоршаған ортаның химиялық ластануының негізгі бөлігі ішкі жану қозғалтқыштарының газдары болып табылады. Қозғалтқыш цилиндрлерінде болатын физика-механикалық процестердің нәтижесінде бірнеше улы компоненттерден тұратын күрделі қосылыстар бөлінеді. Қазіргі заманғы автомобильдерге қозғалтқыштарының детонацияға қарсы қасиеттері бар октандық сандарымен сипатталатын 92, 95 және 98 жоғары октанды отын қажет. Детонацияға қарсы жоғары өнімділікке каталитикалық крекинг, изомерлеу, алкилдеу процестерін қолдана отырып, бензиндерді терең түрлендіру арқылы немесе отынға арнайы жоғары октанды қоспаларды енгізу арқылы қол жеткізіледі. Қазіргі уақытта бензин бастапқы өндірістің энергия көздері арасында жетекші орындардың бірін алады. Адамзатқа  бензиннің жоғары сапасына деген қажеттілігі, көмірсутектердің басқа фракцияларына қарағанда көбірек. Сондықтан автомобиль бензинінің пайдалану қасиеттеріне өте жоғары талаптар қойылады және бензин сапасын арттыру мәселесі химия өнеркәсібінің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.

Ұсынылған жұмыста метил-терт-бутил эфирі (МТБЭ) және диметилэтинилкарбинол (ДМЭК) оксигенаттарының баяу кокстеу қондырғысынан (БКҚ) бензиннің октан санының жоғарылауына әсері сыналды. Зерттеу нәтижелері ДМЭК және бинарлы МТБЭ+ДМЭК қосқанда БКҚ октан санының жоғарылауы МТБЭ қосқанға қарағанда жоғары екенін көрсетті. Зерттеу нәтижелері бойынша үшінші реттік ацетилен спирті – ДМЭК автомобиль бензиндері үшін тиімді оттегі бар қоспа ретінде қолданыла алады деп болжауға болады. ДМЭК қолдану жоғары октанды компоненттердің ресурстарын кеңейтіп, бензиндер мен пайдаланылған газдардың уыттылығын төмендетуі мүмкін. Автомобиль қозғалтқыштары үшін жоғары сапалы тауарлық бензин шығаруды ұлғайтуға мүмкіндік береді.