БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ЖӘНЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ: ЕЛАРАЛЫҚ ТАЛДАУ

С. Рейдолда; А.К. Алпысбаева; Б.Н. Жабытай; К.Б. Байдаирова

doi:10.58805/kazutb.v.1.22-238

Экономика, бизнес және қызмет көрсету

№ 1 (22) - 2024 / 2024-03-31 / Көрілім саны: 107

БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ЖӘНЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ: ЕЛАРАЛЫҚ ТАЛДАУ

Авторлар

С. Рейдолда ⁺⁻
А.К. Алпысбаева⁺⁻
Б.Н. Жабытай ⁺⁻
К.Б. Байдаирова ⁺⁻

Қ.Құлажанов атындағы Қазақ технология және бизнес университеті АҚ

Кілтті сөздер

бухгалтерлік есеп жүйелері, аудит, сыбайлас жемқорлық, қаржылық есептіліктің бұрмалануы, аудит сапасы, , қаржылық есептілік

Артқа

PDF (RU)

DOI сілтемесі:

https://doi.org/10.58805/kazutb.v.1.22-238

Қалай дәйексөз келтіруге болады

Рейдолда , С., А. Алпысбаева, Б. Жабытай, і К. Байдаирова. «БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ЖӘНЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ: ЕЛАРАЛЫҚ ТАЛДАУ». ҚазТБУ хабаршысы, вип. 1, вип. 22, Березень 2024, doi:10.58805/kazutb.v.1.22-238.

ACM ACS APA ABNT Chicago Harvard IEEE MLA Turabian Vancouver

Аңдатпа

Мақаланың мақсаты бухгалтерлік есеп пен аудиттің сапасы мен сыбайлас жемқорлықтың болжамды деңгейі арасындағы байланысты зерттеу. Бұл байланыс бухгалтерлік есеп, аудит және сыбайлас жемқорлық сапасын өлшеу үшін жалпыға қол жетімді деректерді пайдалана отырып, еларалық талдау жүргізу арқылы зерттелді. Біздің болжамдарымызға сәйкес, бухгалтерлік есеп пен аудиттің сапасы елдегі болжамды сыбайлас жемқорлық деңгейімен айтарлықтай байланыстың бар екендігін дәлелдейді. Зерттеудің нәтижелер неғұрлым ашық есептілігі бар елдердің болжамды сыбайлас жемқорлық деңгейі төмен екенін және елдегі болжамды сыбайлас жемқорлық деңгейі бухгалтерлік есеп пен аудит сапасын жақсарту арқылы төмендетілуі мүмкін екенін көрсетеді. Зерттеу барысында Дириенцо және Трейсманның регрессиялық моделдері қолданылды. Елдегі бухгалтерлік есеп пен аудиттің сапасы елдегі сыбайлас жемқорлық деңгейіне әсері Дириенцоның регрессиялық моделіне BIG 4 мен PAGE енгізу арқылы және Трейсманның моделінде есептеліп, бухгалтерлік айнымалылардың әр түрлі елдердегі сыбайлас жемқорлықты түсіндіру үшін маңызды екендігі тексерілді. Практикалық нәтижелер бухгалтерлік есеп пен аудит стандарттарын жетілдіру арқылы қаржылық есептіліктің ашықтығын арттыру арқылы елдердің болжамды сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендете алатынын көрсетеді.